عقل زنانه در نهج البلاغه

نوشتة حاضر در پی بررسی معنای خطبة 80 نهج البلاغه دربارة زنان است. بر پایة این تحقیق، جملات حضرت امیر مؤمنان علی (ع) در پی اثبات ضعف قدرت عقلی و ایمانی و حقوقی زنان نیست. بیانگر وجود تفاوت «حوزة اندیشة زن، حقوق او و وظایفش» با مردان است. قدرت عقلی و ایمانی زن در آن حوزه که خداوند او را برای آن سرشته است هیچ نقصانی ندارد. نقصان زمانی رخ می‌دهد که وی بخواهد در غیر حوزة سزاوار خود به نفش آفرینی بپردازد. کلمة «ناقصات» در گفتار امیرمؤمنان علی (ع) به معنای عیب و کمبود نیست. منظور «تفاوت» است. کسی دچار نقصان عقل و ایمان است که بخواهد در مسیری به ایفای نقش بپردازد که یا سرشت وی سازگار نیست. آنچه زن با الهام از عاطفه‌اش انجام می‌دهد جلوة دیگری از روشنایی عقل است، نه متضاد با آن.
نوشته فرا روی شما به تبیین اظهار نظر امیرمؤمنان علی (ع) دربارة تفاوت قدرت عقلی زنان پرداخته است. در کتاب شریف نهج البلاغه در خطبه 80 به آن حضرت جملاتی نسبت داده شده است که از آن چنین فهمیده می‌شود که میان قدرت عقل زن و مرد تفاوت است. نویسنده نتیجة آخرین تحقیق خود دربارة این خطبه را نه در پایان مقاله، که در آغاز بیان می‌کند: پس از تحقیق و مطالعه و بهره بردن از گفتار و نوشتار استادان خود و پژوهشگران، به این نتیجه دست یافتم که: گفتار امیرمؤمنان علی (ع) تأکید بر تفاوت قدرت عقل زنان و مردان است، نه اثبات ضعف قدرت عقلی زنان. افرادی نیز که از فرمودة حضرت، تفسیر دوم (ضعف قدرت عقلی زن) را پذیرفته‌اند، جز عده‌ای اندک شمار، در استدلال های خود دلایل و توجیهاتی ارائه کرده‌اند که نتیجة آن اعتراف به «تفاوت عقل زن و مرد» است نه نقص و ضعف عقل آنان. آن دسته از کسانی هم که بر اثبات «ضعف قدرت عقلی زنان» تأکید داشته‌اند تقریباً همگی در زمرة کسانی هستند که اصولاً مرد را نسبت به زن آفریدة برتر شمرده‌اند. فخر رازی (مفسر اهل سنت) از آن دسته افراد است که آفرینش زن را مانند سنگ و درخت، نه برای خود وی، که ابزار تکامل بشر یاد می‌کند. (1) وی در تفسیر آیة «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها» (2) می‌نویسد: به مقتضای این آیه زن برای عبادت و پذیرش تکالیف آفریده نشده است. زنان به دلیل ناتوانی و کم عقلی چون کودکانند و شایسته بود که همچون آنان تکلیف نداشته باشد، ولی خداوند آنان را مکلف نمود تا گوش به فرمان شوهر باشند و از عذاب خدا بترسند تا نعمت بر مردان به کمال خود رسد. (3) بر پایة اعتقاد برخی، همان‌طور که ممکن است خداوند فردی را نابینا، کر، لال، ضعیف، زشت و یا رنجور بیافریند، ممکن است گروهی از انسان ها مانند زنان را از نظر قدرت عقلی، ضعیف بیافریند. این امر به دست خود اوست. به هر که هر چه بخواهد می‌دهد و یا از او دریغ می‌کند. نمی‌شود او را باز خواست کرد. عبدالله بخاری در کتاب «الصحیح» به نقل از ابن عباس می‌نویسد: روزی عمر بن خطاب به من گفت: به خدا سوگند ما در عصر جاهلیت هیچ ارزشی برای زنان قایل نبودیم تا اینکه خداوند آیاتی دربارة آنان نازل کرد و حقوقی برای آنان قرار داد و آنها جسور شدند. (4) هنگامی که کتاب «زنان از دید مردان»، نوشته بن. وات، گری را مطالعه کنید از قضاوت های متفاوت و متناقض مردان دربارة زنان شگفت زده می‌شوید. این قضاوت ها بیش از آنکه زنان را بی مقدار کرده باشد از ضعف قدرت اندیشة اظهار نظر کنند گان (مردان) حکایت دارد. ما مردان باید در مقابل زنان شرمسار باشیم، که کسانی از جنس ما که خود را در قدرت تعقل برتر می‌شناسند دربارة زن چنین قضاوت کنند که: زنان ویژگی‌های شهروندی را دارا نیستند.

آیا یارانه نقدی جزئی از نفقه زوجه است ؟

 بر اساس قانون سرپرست خانوار در حالت عادی همسر خانواده یعنی زوج بوده و علی الحساب مبلغ واریزی نیز به حساب وی واریز می شود . حال باتوجه به اینکه برخی همسران به دلائل مختلف از جمله اختلافات خانوادگی در مفارقت از هم زندگی می کنند یکی از دغدغه های همسران و فرزندان ایشان با توجه به افزایش قیمت ها دریافت این یارانه ها است که علی الظاهر فعلا در خصوص آن راه حلی پیش بینی نشده و صرفا با صدور حکم طلاق از سوی دادگاه است که میتوان آنها را ازدایره سرپرستی زوج خارج و به آنان مجال داد تا فرم دریافت یارانه را به صورت جداگانه امضا و ثبت نام نمایند .

سه اشتباه رایج مهریه

اولین ومهمترین اشتباه رایج در این رابطه این است که مردم فکر می کنند که اگر زوجه به زوج خیانت کرد از مهریه محروم می گردد در صورتی که حتی اگر زوجه زوج را بکشد نیز از مهریه محروم نمی گررد چه رسد به اینکه خیانت کند پس در هر صورت زوج باید مهریه همسرش را بدهد.

دومین اشتباه این است که میگوییند اگر زوجه باکره باشد فقط مستحق نصف مهریه است که این نیز اشتباه است چرا که فقط در صورت طلاق و باکره بودن زوجه ، زوجه مستحق نصف مهریه می باشد و در صورت مطالبه و عدم طلاق ، اگر زوجه باکره نیز باشد باز هم مستحق دریافت تمام مهریه است.

سومین اشتباه نیز این است که فکر می کنند اگر زوجه ناشزه باشد ( از زوج تمکین نکند ) مهریه به وی تعلق نمی گیرد این نیز اشتباه است چرا که در صورت ناشزه بودن و عدم تمکین زوجه و در صورت فراهم بودن تمام شرایط تمکین  فقط نفقه به وی تعلق نمی گیرد و مهریه را می تواند مطالبه کند.

ترفند ازدواج مکرر برای مهریه

مهریه به مالی گفته می شود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح به زوجه خود می‌پردازد یا مکلف به پرداخت می‌شود. اما دریافت آن امروزه برای برخی از زنان به نوعی سودجویی تبدیل شده است و از طرفی هم افزایش هزینه دادرسی بسیاری از زنان را با مشکل در دریافت مهریه مواجه کرده است.

در قانون در رابطه با مهریه دو بعد وجود دارد؛ یک بعد آن حقوقی و بعد دیگر عرفی است. برابر ماده 1082 اگر عقد مابین مرد و زن انعقاد شود خانم مالک مهر است و می‌تواند هرگونه تصرفی را  داشته باشد. به طور کلی باید مطرح کرد که قانون  در این رابطه خوب است. در عرف مهریه نوعی پشتوانه مالی برای همسر در استمرار زندگی خود است. چه در زمانی که از همسر خود جدا شده وچه زمانی که با هم زندگی می‌کنند مهریه پشتوانه مالی زنان تلقی می‌شود. 

روش ثبت مال غیرمنقول به عنوان مهریه

 تعیین مهریه در ظاهر  کار ساده‌ای است. خانواده‌‌ دختر تعدادی سکه تعیین می‌کنند و خانواده‌‌ پسرهم با اندکی چانه‌زنی بر سر تعداد سکه‌ها  بالاخره به توافق می رسند. اما عده‌‌‌ کمی هم هستند که مهریه عروس را ملک قرار می دهند  حال ممکن است این ملک منزل مسکونی باشد یا باغ و زمین زراعی. 

تعیین  ملک به‌عنوان مهریه، تشریفاتی دارد که با سکه و وجه نقد، بسیار متفاوت است. سکه و وجه نقد، به این دلیل که موجود نیست، پرداخت تعداد یا مبلغ مشخصی از آن، در سند ازدواج بر ذمه‌‌ زوج قرار می‌گیرد. اما ملک یک مال غیرمنقول  شرایط متفاوتی خواهد داشت. اگر افراد هنگام تعیین مهریه به این شرایط آگاه نباشند، ممکن است بعدها برای احقاق حق خود دچار دردسر شوند.

حق حبس زن برای گرفتن مهریه چیست؟

اگر برای پرداخت مهریه روش خاصی پیش بینی نشده باشد و زن حق مطالبه مهریه را داشته باشد زن می تواند تا وقتی که شوهر مهریه اش را به او پرداخت نکرده شوهر را از انجام زناشویی منع کند و خود را در این مورد در اختیار مرد قرار ندهد و این مسئله موجب نمی شود که مرد بتواند نفقه زن را پرداخت نکند. این مسئله را حقوقدانان حق حبس می نامند.

تخفیف مجازات عدم ثبت نکاح

ماده 645 ق.م.ا. مجازات مردی که بدون ثبت مبادرت به ازدواج می‌کند را حبس تعزیری تا یک سال در نظر گرفته است. لایحه حمایت خانواده این مجازات را به جزای نقدی (20 تا 100 میلیون ریال) تبدیل کرده است. این میزان جریمه بالا می‌تواند دارای خاصیت بازدارندگی باشد، اما بی‌تردید مجازات حبس، شدیدتر از جزای نقدی محسوب می‌گردد.

راهکار قانون درباره تنظیم وکالت‌نامه دائم خروج از کشور برای زوجه

آیا زوج می‌تواند حق خروج از کشور را به موجب وکالت‌نامه دائم و بدون محدودیت به همسر خود بدهد؟

آیا وکالت نامه دائم به زوجه به‌واسطه اعتبار 5 ساله ذکر شده در قانون صدور گذرنامه باید تنظیم شود؟ و در صورت پاسخ مثبت به سئوال قبلی، آیا این وکالت‌نامه قابلیت تسری به دفعات بعد را دارد؟

رییس کانون سردفتران و دفتریاران کشور می گوید تنظیم وکالت‌نامه خروج دائم و بدون محدودیت در دفاتر اسناد رسمی بلامانع است و در صورت تقاضای فردی برای تنظیم چنین وکالتنامه‌ای هیچ محدودیت قانونی‌ای وجود ندارد.

نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز,تبدیل مهریه به نرخ روز

سؤالات متداول در خصوص محاسبه مهریه به نرخ روز به شرح زیر می‌باشد:

نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز چگونه است؟  تبدیل مهریه به نرخ روز به چه صورت است؟  محاسبه مهریه به روز به چه نحو است؟  نرخ مهریه به روز چیست؟  تعیین مهریه به نرخ روز چگونه است؟  فرمول محاسبه مهریه به نرخ روز به چه روش است؟  محاسبه پول به نرخ روز چیست؟  طریقه محاسبه مهریه به نرخ روز چگونه است؟

چگونگی ثبت طلاق در شناسنامه

 

اولین گام برای ورود به دنیای جدید، ثبت واقعه طلاق در شناسنامه است. پس از قطعی شدن حکم طلاق، خوانده پرونده یا طرفین در صورت توافقی بودن تا 3 ماه فرصت دارند ضمن مراجعه به محضر، این حکم را اجرا کنند و اگر در این امر تاخیری رخ دهد، این حکم از درجه اعتبار ساقط است. طبق گفته‌های ناصر سربازی، پس از قطعی شدن حکم، خواهان پرونده باید درخواست گواهی قطعیت حکم را از دادگاه مطرح کند تا با در دست داشتن این گواهی و نامه‌ای که از سوی شعبه دادگاه خواهان را به محضر معرفی می‌کند، برای ثبت واقعه طلاق اقدام کند. در شکل توافقی، طرفین پرونده یا وکلای آنها باید در محضر حضور داشته باشند، اما اگر طلاق به درخواست یکی از طرفین صورت گیرد و حکم طلاق یکطرفه را داشته باشد، بدون حضور طرف مقابل نیز در محضر قابل اجراست. این مساله‌ای است که در رای‌های صادره نیز به آن اشاره می‌شود و قاضی در انتهای رای قید می‌کند که در صورت عدم حضور خوانده، با شرایطی که در حکم نوشته شده محضر از سوی دادگاه اختیار دارد صیغه طلاق را جاری کند. در چنین مواقعی خوانده پرونده برای اطلاع از چگونگی اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در شناسنامه خود یا باید به دفترخانه‌ای که صیغه طلاق در آن جاری شده مراجعه کند و با دادن شناسنامه‌اش تقاضای اجرای صیغه طلاق را بنماید یا این‌که اگر نشانی و نام دفترخانه را نمی‌داند، به شعبه صادرکننده رای طلاق مراجعه کند. شعبه‌های دادگاه نیز معمولا نامه طلاق را به دفترخانه خاصی می‌نویسند. گاهی هم این نامه مطلق است و خواهان پرونده در هر دفترخانه‌ای می‌تواند صیغه طلاق را جاری کند؛ اما گاهی به دلیل ابهام موجود در حکم، ممکن است دفترخانه از دادگاه در خصوص حکم طلاق استعلام و این پرسش را مطرح کند که آیا رای قطعی شده یا خیر. در چنین مواقعی ممکن است از این طریق ردپای محضر صادرکننده حکم طلاق در پرونده باقی بماند.