مسئولیت مرد در جهیزیه

 

مسئولیت شوهر درباره جهیزیه همسر

 معمولا زن در شروع زندگی مشترک، اموالی را به عنوان جهیزیه به خانه شوهر می‌برد و پرسشی که معمولا در خصوص جهیزیه مطرح می‌شود، این است که :

آیا میتوان مرد (شوهر) را در حکم امین دانست ؟

آیا میتوان در شرایطی که مرد جهیزیه را تصاحب کرده است، به جرم خیانت در امانت از او شکایت کرد؟

به این پرسش به دو گونه باید پاسخ داد؛ اگر به صورت خشک به قوانین نگاه شود، می‌توان زوج را مشمول این جرم دانست. این در حالی است که اگر از دید عرفی به موضوع نگاه کرده و قواعد شراکت را در خصوص جهیزیه‌ای که زن به منزل شوهر می‌برد، جاری بدانیم، نمی‌توان پاسخ قاطعی به این پرسش داد.

دعوی استرداد جهیزیه

جهیزیه اموالی است که هنگام ازدواج، خانواده دختر به وی هدیه می دهند تا با خود به خانه ی شوهر ببرد. از واژه جهیزیه در قانون مدنی تعریفی به میان نیامده است و اساساً تهیه وسایل زندگی بر طبق ماده 1107 قانون مدنی جزء نفقه و بر عهده شوهر است و زن در این مورد هیچ تکلیف شرعی و قانونی ندارد. با وجود این در تمام خانواده ها به صورت یک سنت الزام آور اجتماعی، مرسوم است که در حد توانایی، تمام یا بخشی از وسایل مورد نیاز زندگی آینده دختر توسط خانواده وی تأمین شود.

تأمین جهیزیه و انتقال آن به منزل شوهر خللی در مالکیت تام زوجه ایجاد نمی کند و زن در هر حالتی مالک جهیزیه است و شوهر در حکم امین بوده، تنها می تواند از وسایل مزبور منتفع شود. بنابراین زوجه در هر زمانی می تواند جهیزیه خود را مطالبه کرده و هر اقدام مالکانه ای را نسبت به اموال خویش انجام دهد، (به فروش رساند، هبه کند، تخریب یا مفقود نماید و...)، و یا استرداد جهیزیه را بخواهد.

دعوی استرداد جهیزیه همانند هر دعوی حقوقی دیگر نیاز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل داماد و بقای آن از طرف مدعی دارد و باید به یکی از طرق ادله اثبات دعوا، وجود حق ثابت شود. معمولاً مشکل از آنجایی آغاز می شود که لیست جهیزیه موسوم به "سیاهه" وجود نداشته باشد زیرا در نزد بیشتر خانواده ها گرفتن رسید از زوج هنگام بردن جهیزیه بی اعتمادی به وی در اوایل ازدواج تلقی می شود . البته اگر زوجین به مشاوره قبل ازدواج رفته باشند مشاور ایشان را در این خصوص ارشاد خواهد نمود. در صورت وجود نداشتن سیاهه، فاکتور اجناس خریداری شده و همچنین شهادت شهود می تواند تا اندازه ای در کشف حقیقت و احقاق حق به زن کمک کند.