بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
تولد فرزند، در دوران زندگی مشترک، مهمترین موهبت الهی شناخته می شود که پدر و مادرها با گذشت زندگی خود، برای آن لحظه، انتظار می کشند و به همین خاطر برای پرورش و تربیت فرزند خود اهتمام می ورزند. والدین، در انجام این کار باید با یکدیگر حسن معاشرت و معاضدت داشته باشند و این وظیفه ی مهم نمی تواند به تنهایی از جانب فقط یکی از طرفین باشد؛ چرا که به حکم قانون با تولد فرزند، نگهداری و حضانت با هر دو خواهد بود و نمی توانند از بار این مسوولیت خطیر، شانه خالی کنند.
با این وجود در بعضی موارد، ادامه ی زندگی مشترک میسر نمی باشد و کار زوجین به اختلاف و جدایی می رسد و به نحوی خواهد بود که حتی با وجود فرزند، تصمیمی برای ادامه ی زندگی مشترک ندارند و بنابراین تصمیم به طلاق می گیرند. با انجام طلاق و جدایی آنها، موضوع نگهداری و حضانت فرزند مطرح می شود و برای هر یک اهمیت پیدا می کند، چرا که قاضی دادگاه به همراه صدور حکم طلاق حضانت را مشخص می کند و چون زوجین از یکدیگر جدا هستند و باید از فرزند هم مراقبت شود، پس در نتیجه حضانت با یکی از آنها خواهد بود و دیگری حق ملاقات دارد.
با توجه به علاقه ی شدید پدر و مادر به فرزند خود، و تعیین حضانت فرزند با یکی دیگر از آنها، بعد از طلاق، ممکن است مادر که حضانت فرزند به او تعلق نگرفته است، خواهان حضانت فرزند باشد و برای کسب حضانت فرزند راههای مختلف قانونی وجود دارد و یکی از موارد شایع آن، بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند می باشد. البته غالبا بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، با توجه به حقی که پدر در نگهداری و حضانت فرزند خود دارد، حربه ای است که زوج برای شانه خالی کردن خود از پرداخت مهریه ی زوجه، از آن استفاده می کند.
با توجه به جنبه های حقوقی متعدد خانواده، از جمله در مورد بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، مطالبی در این زمینه توسط موسسه ی حقوقی و داوری بین المللی مهر پارسیان و گروه وکلای مهر منتشر می گردد که به جنبه های مختلف بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند پرداخته می شود.
سوالات مرتبط با بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
– در چه مواردی زن می تواند بدون بخشیدن مهریه، حضانت فرزند را داشته باشد؟
– آیا بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند امکان پذیر است؟
– آیا بعد از بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، رجوع به مهریه امکان پذیر می باشد؟
موارد اخذ حضانت فرزند بدون بخشیدن مهریه
در دوران زندگی مشترک زوجین، با پیش آمدن موضوع جدایی و طلاق آنها، بحثی که اهمیت بسیاری پیدا می کند، موضوع حضانت و نگهداری فرزند می باشد و این موضوع برای زوجین به راحتی قابل اغماض و چشم پوشی نخواهد بود و همواره هر کدام از آنها برای گرفتن حضانت فرزند خود تلاش می کنند تا بتوانند، خود به تنهایی عهده دار نگهداری فرزند باشند. بنا بر مصلحت طفل، قانون حضانت فرزند را تا هفت سالگی با مادر می داند و از آن به بعد با پدر خواهد بود، البته فرزند می تواند بعد از رسیدن به سن بلوغ و بعد از بالغ شدن، خود تصمیم بگیرد که با کدام یک زندگی کند.
از بعد هفت سالگی که حضانت فرزند به عهده ی پدر قرار می گیرد، مادر سعی بر آن دارد که به هر وسیله دارای حق حضانت فرزند باشد و برای این کار معمولا پدر طفل ممکن است به جهت و قصد عدم پرداخت مهریه که دینی است بر عهده ی او و برای زوجه، با مادر توافق کند که با بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، حضانت را که مطلوب مادر است به او منتقل کند و یا بتواند از طریق قانونی، حضانت فرزند از پدر را باز ستاند و خود عهده دار نگهداری او شود. بنابراین هرگاه مادر بتواند عدم صلاحیت پدر طفل را با توجه به موارد مصرح قانونی اثبات کند، می تواند حضانت فرزند را بدون بخشیدن مهریه داشته باشد.از جمله ی این موارد زمانی است که انحطاط و فساد اخلاقی پدر، با توجه به مصادیق ذیل در تربیت فرزند تاثیر منفی داشته باشد و موجب عسر و حرج و مشقت برای فرزند باشد:
– اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
– اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
– ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی
– سو استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی گری و قاچاق
– تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
مادر می تواند با وقوع و اثبات هر یک از موارد مزبور، بدون اینکه در قبال حضانت فرزند، مهریه ی خود را ببخشد، حضانت را اخذ کند.
بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
در بعضی از اوقات، مادر نمی تواند در هیچ صورتی موفق به اخذ حضانت فرزند خود شود و با توجه به علاقه ی بسیار شدید او به فرزند، ممکن است که بخواهد با زوج توافق نماید و در صورت توافق با او با بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، از مطالبه ی مهریه ی خود صرف نظر نماید و در مقابل آن حضانت از پدر به او منتقل شود. با توجه به تراضی و توافق دو طرف این امر امکان پذیر است و زوجین می توانند توافق بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند را از طریق دادگاه و یا دفاتر رسمی، ثبت و لازم الاجرا کنند و توافق هر کدام از طرفین، برای این امر کافی خواهد بود.
امکان رجوع به مهریه بعد از بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
با بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند، ممکن است که مادر نتواند یا نخواهد حضانت فرزند با او ادامه یابد و به دلیل عدم توانایی در نگهداری فرزند خود، اقدام به معافیت خود در قبال حضانت فرزند داشته باشد و برای این کار به دادگاه درخواست دهد. البته در صورتی که مادر به هر دلیل از داشتن حضانت فرزند خود پشیمان شود و یا بخواهد به مهریه ی خود که در قبال حضانت فرزند بخشیده است رجوع نماید، برای او قانونا امکان رجوع به بذل و بخشش مهریه در قبال حضانت فرزند وجود ندارد؛ چرا که بخشش مهریه (هبه) معوض و در قبال اخذ حضانت فرزند از زوج و مبتنی بر عمل و خواسته ی مشروع زوجه از زوج (اخذ حضانت فرزند) می باشد و در صورتی قابل رجوع خواهد بود که با رضایت زوج باشد .
نویسنده : دکتر محمد رضا مهری
